چناران مظهر سرسبزی
زمستان
کوله بار نه چندان برفی اش را بست و در روزهای پسین نیز وداع برفی اش را با شهرمان
کرد. گویی می خواست به همه ی ما که در میان روزمرگی ها و مشغله ها سردرگمیم،
یادآوری کند که من زمستان بودم که در میان شما ، نه چندان پرقدر، مدّتی را زیستم و
اکنون با شما وداع می کنم.
زمین
هم، همان روزها و البتّه پیش تر ها لباس سفیدش را از تن بدر آورد و خود را آماده ی
پوشیدن لباس سبزش کرد. گویی دیگر خسته شده بود و نای بودن با لحظات بی برف و باران
زمستان را نداشت و به بهاری شدنش اصرار می ورزید؛ در حسرت لباس سبزش بود و خودش هم
کم کمک رنگ سبزش را بر سر شاخه های درختان می آویخت.
امروزه بسيار از اهميت حفظ و
نگهداري درختان به عنوان يكي از اصلي‌ترين منابع زيستي سخن مي‌رود. انسان امروزي
چنان از طبيعت فاصله گرفته كه نسبت به منابع گياهي از جمله درختان بي‌توجه گشته و
غالبا از ياد برده كه در روزگاري نه چندان دور، درختان نه فقط نقشي زيست محيطي
بلكه اعتقادي در زندگي آدمي داشته‌اند.
هر ملتي غالبا با توجه به
اقليم خود يك نوع درخت را بيش از ساير درختان محترم مي‌شمرد. در کشور مان ايران،
درخت چنار و سرو از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده و هستند.
امروز درختان شهرمان مثل همیشه سر سبز شدن ، شهری که ورودی آن با در آمیختن درختان چنار جلوه ی زیبایی داده ، آری اینجا شهر درختان چنار (تونل سبز)، شهر مجسمه های ایران ، شهر زادگاه فرهیختگان بزرگ است.
شهر
فومن با وجود درختان چنار دارای زیبایی خاصی بوده که چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
درخت
پنجره تنفس زمین است. حتی همان زیبایی و سر سبزی درختان مخصوصا زمانی که درگیر
زندگی شهری شده باشی ارزش بسیاری دارد. در شهرمان فومن درخت چنار یکی از گونه هایی است
که در سالیان نه چندان دور توسط شهردار نصراله فرهی کاشته شد که مورد توجه همه
شهروندان فهیم فومنی می باشد.
چنار
هر ساله پوست مي‌اندازد و شاخه‌هاي تنومند آن به رنگ سبز روشن در مي‌آيد و اين
تازه شدن هر ساله آن مانند هميشه سبز بودن درخت سرو، بدان تقدسي خاص مي‌بخشد.
در
تاريخ ايران باستان نيز اشاراتي به چنار رفته است كه تقدس آن را بيشتر مي‌كند. در
ايران قديم ، چنار مظهر غنا و باروري و سرسبزي طبيعت و موجب بركت و نعمت خدايان و
ارواح بوده است.
عوام معتقدند درخت چنار مظهر و شاه درختان است
و نيز به اعتقاد ايشان، چنارهاي كهن بركت و پرمحصولي را به زمين و خانواده مي‌بخشد
و سبب باروري و سلامت زنان مي‌شوند. از اين جهت در برخي مناطق، چنارهاي كهن ، درخت
مراد تلقي شده است و برخي نيز معتقدند درخت چنار از شيوع تب و بيماري‌هاي عفوني
جلوگيري مي‌كند.
ساموئل.ك.ادي دركتابش با موضوع آيين شهرياري در
شرق مي‌نويسد: پادشاهان پارس پيوسته درخت چنار را گرامي مي‌داشتند. در دربار آنان
چنار و تاك زريني وجود داشت كه اغلب در اتاق خواب شاه مي‌نهادند و آن را ستايش مي‌كردند.
گفته شده وقتي‌كه داريوش بزرگ در آسياي صغير
بود به او درخت چنار و تاكي زرّين هديه دادند و هنگامي‌كه خشايارشاه به جنگ يونان
مي‌رفت در راه چناري عظيم ديد و فرمود آن را به زيور‌هاي زرّين بيارايند و به
نگهباني به سپاهيان برگزيده خود بسپارد.
ظاهرا به دست آوردن درخت زرّيني كه در خوابگاه
شاه بود معناي به دست آوردن سلطنت مي‌داد و درخت چنار و تاك، نماد سلطنت بود. اين
مساله درست همان است كه در اعصار كهن در معبد نمي(nemi) در ايتاليا وجود داشته است.
اين كه در معبد، درخت خاصي روييده بود كه طي
روز وتا ديرگاه شب، كاهني به گرد آن مي‌گشت و از آن حفاظت مي‌كرد و تا وقتي اين
كاهن قادر به حفظ آن درخت بود، سمت كهانت خود را حفظ مي‌كرد و دستي بردرخت نمي‌رسيد،
مگر خون كاهن ريخته شود. اين دو مساله آييني را بازگو مي‌كند كه بنابرآن
فرمانروايي و كهانت به معناي حفاظت بوده است.
اهمیت
این درخت سبب شد تا تو ضیحات مختصری را تقدیم شما خوانندگان عزیز نماییم.
درخت چنار
نام علمیPlatanus orientalis
خصوصیات گیاهی
ارتفاع: 15 تا 21 متر ، قطر تاج پوششی: 12 تا 15 متر
درختی است پهن برگ،خزان کننده،قطر تنه زیاد و شاخه ها از
نزدیک زمین رشد می کنند.
پوست تنه با لکه های سفید، خاکستری وسبزروشن که در اثر ورق ورق شدن پوست
های مسن تر ایجاد می شود.
این درخت نیاز به فضای زیادی برای رشد دارد وبا گرما ، سرما
و شرایط نا مساعد سازگار است.
مناسب کاشت برای پارکها و حاشیه خیابان ها می باشد.
برگ: ساده و متناوب با دندانه های تیز و3 تا5 قسمتی
به طول 10تا 20 سانتیمتر و عرض 12 تا 25 سانتیمتر به رنگ سبز روشن که در قسمت
تحتانی پرز های لطیف آن را پوشانیده است.
گل: فاقد ارزش زینتی است.
میوه : به رنگ قهوه ای تیره وگرد که حاوی تعداد زیادی دانه
هستند که تا فصل تابستان روی درخت باقی می مانند.
سیستم ریشه:
عمیق
سرعت رشد: سریع
نیاز های طبیعی
آب وهوا : با سرما وگرما سازگار و خیلی انطباق پذیر است.در
تابش مستقیم نور خورشید و نیم سایه خوب رشد می کند. وزش باد متوسط را تحمل می کند
ولی باید از وزش باد های شدید بعلت سنگینی تنه محفوظ بماند.
خاک: انواع خاک را تحمل می کند . خاک لومی عمیق،غنی و مرطوب
را ترجیح می دهد.در خاکهای قلیائی علائم کلروز آهن بروز می کند.
هرس: هرس های بسیار سنگین را در اواخر زمستان تحمل می کند
ولی معمولاً فقط نیاز به هرس خشکه برداری دارد.
تغذیه: تغذیه خاصی نیاز ندارد. در صورت بروز علائم کلروز
آهن از کود سکسترون استفاده گردد.
آفات وبیماری ها: کنه قرمز و زنجره . در صورت نیاز با کنه
کش اورتوس و دیازینون سمپاشی گردد.
پوسیدگی قارچی با سم زینب سمپاشی گردد.
عیوب: شاخه های شکننده، پرز های میوه وبرگ ریزش کرده و باعث
ایجاد حساسیت می شود.